Yağız Kutay Işık: 500'lük hatta 750'lik kağıt para neden olmasın?

Yağız Kutay Işık, 500 liralık banknotların gelebilmesi için uygun zemin hazırlandığını ifade ettiği yazısında, "Gidişat belli: 500’lük hatta 750’lik kağıt para neden olmasın?" dedi.

YAĞIZ KUTAY IŞIK'IN YAZISI ŞÖYLE:

500’lük banknot gelir mi? Bunun için öncelikle nakdin ikamesi kartlara bakalım. Salgın öncesi temassız alışveriş limiti 100 lirayken 350 lira oldu. En son Şubat 2022’de 500 lira oldu. Gidişat belli: 500’lük hatta 750’lik kağıt para neden olmasın? Hatta 50 kuruşluk madeni paranın maliyeti 2 lirayı aşarken, madeni 5 liranın olması işten bile değil.

Son kullanmaya başladığımız 8.emisyon cinsi paraların tedavüle girdiği zamanda dolaşımda bulunan paraların yarısına yakını 100’lük, 3’te1’ini 50’lik ve yaklaşık %16’sını 200’lük banknot oluşturuyordu. 100 ve 200’lük banknotların toplamı, bütün kağıt paraların %56’sı ediyordu. 2022 yılına geldiğimizde bu rakam %88 oldu.

20 yıl önceki 200 liranın bugünkü değeri 22 lira.

Değerli ekonomi yazarı Uğur Gürses T24’te yazdığı yazıda bu konuyu şahane özetlemiş:

“2009’da 200’lük banknotla alınan bir ürünü aynı miktarda almak için 2022 martında 1048 TL ödüyoruz. Bunun anlamı 5 adet 200’lük ve bir adet 50’lik banknot demek. 100’lük banknotla ödemek istersek; 10 adet 100’lük ve bir adet 50’lik. Fiyatlar genel seviyesinin 13 yılda 5 kattan fazla arttığı bir tablo var.”

Döviz yasağına doğru mu gidiyoruz?

Geçmişte ince bir tınıyla kulağımızı çınlatan serbest piyasanın selası geçen hafta alınan iki kararla kendini iyiden iyiye hissettirdi.

Bunlardan birincisi Merkez Bankası, diğeri de Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan.

Ticari krediler geçtiğimiz aylarda %100’den fazla arttığı için MB ticari kredilerin zorunlu karşılığında %10’luk artışa gitti. Bu oran kredilerin zamanına ve kredi büyümesine göre değişiklik gösterecek. Dolarizasyonun tavan yaptığı dönemde KOBİ’ler ucuz fiyata aldıkları kredilerle döviz alıyor.  En son halka açık bir şirket %15,65 faizle 8 milyon lira kredi çekerek parayı KKM’ye yatırdı. Vade sonunda 650 bin liradan fazla kâr elde etti.

Evet, galiba döviz yasağına doğru gidiyoruz

19 Nisan’da yürürlüğe giren döviz yasağına göre; menkul kıymet satışına TL ile ödeme zorunluluğu getirdi. Ancak yapılan ticari sözleşmelerin veya faturaların döviz üzerinden yapılmasına engel bir durum yok. 100 bin liraya kadar da tuzlu cezası var.

Yasak uygulamaya konmadan yalnızca 7-8 saat önce ilan edilirken içerik de tatmin edici değildi. 1 paragrafta kısa bir özet gibi yayınlandı. Konu bağlamında soru işaretleri artınca Hazine ve Maliye Bakanlığı 3 sayfalık basın açıklaması yapmak zorunda kaldı. Böylelikle 19 Nisan’dan önce yapılan anlaşmalar tebliğden muaf tutuldu. Sadece kararda değil, kararın açıklanması da devlet ciddiyetine ters.

YAZININ TAMAMINI OKUMAK İÇİN TIKLAYINIZ