TURKTIME / Ukrayna krizi, Moskova destekli cumhurbaşkanı Victor Yanukoviç'in hükümetinin devirmesinin ardından 2014 yılında başladı. Kriz, Mart 2014'ten sonra Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesi ve doğu Ukrayna'da Rusya tarafından korunan ve hiç bir devletin tanımadığı 'Donetsk ve Luhansk Halk Cumhuriyetleri'nin kurulmasıyla sonuçlandı.
2014'ten günümüze kadar yaşanan çatışmalarda ise yaklaşık 10.000 kişi hayatını kaybetti. Çatışmalar zaman zaman şiddetlense de düşük yoğunluklu olarak Ukrayna topraklarında devam ediyor.
Yaşanan krizin ekonomik boyutu Ukrayna için tam bir yıkım olurken, siyasi boyutu ise, Moskova ile batı arasında giderek artan bir gerilime neden oldu. Bununla birlikte Rusya, zamanla Ukrayna ve batılı müttefikleri üzerindeki baskısını kademeli olarak artırdı. Sürekli ateşkes ihlalleri, ekonomik baskı, siber saldırılar, bilgi savaşı ve şimdi de tam ölçekli bir işgal tehdidi.
Ukrayna'nın son sekiz yıldır devam eden güvenlik endişeleri devlet kurumlarını yıpratmış ve etkinliklerini daha da azaltmıştır. Ancak, askeri harcamalar 2013'te 1,6 milyar dolardan (GSYİH'nın yüzde 1,6'sı) 2020'de 4,1 milyar dolara (GSYİH'nın yüzde 4'ü) istikrarlı bir şekilde artmıştır.
Yalnızca tedarik için yapılan harcamalar geçen yıl 838 milyon dolarken, 2022'de bu rakamın 1 milyar doların biraz üzerine çıkması planlanıyor. Bu, devletin kamu hizmetlerine ve altyapıya yatırım yapma imkanlarını daha da azaltacağı anlamına geliyor.
Yani Ukrayna'nın krizi sadece askeri veya jeopolitik değil. Bu sorunların yanında ekonomik sorunlarında hızlı ve kararlı bir şekilde ele alınması gerekiyor. Kriz veya krizler çözülmezse, Ukrayna sonsuza kadar dış desteğe bağımlı ve jeopolitik değişimlere karşı savunmasız kalacaktır.
BATI RUSYA'YI DURDURABİLİR Mİ?
NATO üye bazı devletler, olası bir Rus işgali karşısında Ukrayna'yı desteklemek için asker göndermeyeceklerinin sinyallerini verirken, Moskova'yı caydırmak isteyen NATO üyesi ülkelerin ise son kozu ekonomik yaptırımlar.
Önerilen yaptırımlar arasında Rusya'nın SWIFT bankacılık sektöründen çıkarılması ve Rus petrol ve gazının ithalatının yasaklanması yer alıyor. Kırım'ın işgalinden sonra uygulanan bazı yaptırımlar, Rus ekonomisini sınırlıda olsa zorlamıştı.
Olası yaptırımlar sadece Rusya'yı değil Avrupa'yı da etkileyecek. Rusya, şu an için dünyanın en büyük ikinci petrol ve gaz üreticisi durumunda. Enerji kriziyle uğraşan Avrupa'nın bu yönde yaptırım kararı verip vermeyeceği krizin ilerleyişine bağlı.
RUSYA'NIN UKRAYNA'YI OLASI İŞGALİ
Batı ile Rusya arasındaki barış görüşmeleri başarısız olursa, Rus ordusunun Ukrayna'ya ilerlemek için kuzey, orta ve güney gibi birkaç seçeneği var. Ancak Rusya'nın ele geçirdiği yerleri elde tutması kolay olmayacaktır: Muhtemelen hava, şehir içi çatışmalar, komuta ve kontrol, lojistik...
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupalı müttefikleri, Ukrayna'ya yardım etmek ve Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'nün (NATO) doğu kanadı boyunca savunmayı desteklemek için acil ekonomik, diplomatik, askeri, istihbarat ve insani adımlar atarak bir işgale hazırlıklı olmalıdır.