Çin ile Tayvan arasında 'ana vatan' tartışması

Çin'in Tayvan İlişkileri Ofisi Sözcüsü Cu Fınglien, Lai'nin "Çin Halk Cumhuriyeti, sonradan kurulduğu için Tayvan'ın ana vatanı sayılamaz" şeklindeki ifadelerine ilişkin yaptığı açıklamada, Lai'yi "düşmanlığı ve cepheleşmeyi kışkırtmakla" suçladı.

Lai'nin, açıklamaları ile Tayvan halkını kandırmanın yanında ayrılıkçılığı kışkırtarak boğazın iki yakası arasındaki ilişkilere zarar verdiğini savunan Cu, "Lai Ching-te'nin Tayvan'ın bağımsızlığı safsatası yeni şişede sunulan aynı eski şarap ve onun dikbaşlı ayrılıkçı duruşunu, düşmanlığı ve cepheleşmeyi kışkırtma niyetini ortaya koyuyor." dedi.

Lai, 75. yılını kutlayan Çin Halk Cumhuriyeti'nin, Tayvan'daki hükümetin devamı olduğunu savunduğu Çin Cumhuriyeti'nden daha sonra kurulduğuna dikkati çekerek, "Yaş söz konusu olduğunda Çin Halk Cumhuriyeti'nin Çin Cumhuriyeti'nin 'ana vatanı' olması mümkün değil. Aksine Çin Cumhuriyeti Çin Halk Cumhuriyeti'nde yaşayan 75 yaş üstü insanların ana vatanı olabilir." ifadelerini kullanmıştı.

Çin-Tayvan anlaşmazlığı

Çin'de İkinci Dünya Savaşı'nın ardından Çan Kay-şek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Koumintag) ile Mao Zıdong önderliğindeki Çin Komünist Partisi (ÇKP) güçleri arasında yaşanan iç savaşta galip gelen komünistler, 1 Ekim 1949'da Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etmişti.

İç savaşı kaybeden Koumintag üyeleri ise Tayvan'a yerleşip, 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Ada'da devam ettiğini ileri sürerek, burada geçici hükümet kurmuştu.

Çin Halk Cumhuriyeti'nin kendi topraklarının parçası olduğunu savunduğu Tayvan, 1949'dan bu yana fiili bağımsızlığa sahip bulunuyor. Çin ana karası ile Tayvan arasındaki ayrılık hala sürüyor.

Son yıllarda Tayvan üzerindeki askeri baskıyı artıran Pekin yönetimi, Ada'nın ana kara ile yeniden birleşmesi için gerekirse güç kullanımını dışlamayacağını vurguluyor.

Çin, Lai'yi "bağımsızlık yanlısı" ve "ayrılıkçı" görüyor

Tayvan lideri Lai Ching-te ve iktidardaki Demokrat İlerici Parti (DPP), Çin tarafından "bağımsızlık yanlısı" ve "ayrılıkçı" görülüyor. Çinli yetkililer, Lai'yi "iflah olmaz", "sorun çıkaran" gibi ifadelerle anıyor.

DPP'nin, Tayvan'ın egemenliğinden taviz verilmemesini, fiili bağımsızlığının korunmasını savunan siyasi çizgisi ise Pekin yönetiminin tepkisini çekiyor.

Pekin sözcüleri, Ada'da ocak ayında yapılan başkanlık seçimi arifesinde Lai'nin Tayvan'ı bağımsızlık doğrultusunda "tehlikeli bir yola" sokacağı uyarısı yapmış, seçilmesi halinde çatışma ve savaş riskinin doğabileceği imasında bulunmuştu.

Tayvan'da çok partili döneme geçilmesinden sonra kurulan DPP, Çin'deki iç savaşta komünistlerle mücadele eden kurucu parti Koumintag'ın "Çin'in asıl meşru temsilcisi olma" iddiasından çok "Tayvan'ın bağımsızlığı" fikrine yakın duruyor.