Zygmunt Bauman’ın “akışkan modernite” kavramı, içinde yaşadığımız çağın en isabetli betimlemelerinden biri olarak öne çıkıyor. Sabit olanın çözülmeye yüz tuttuğu, aidiyetlerin geçici, ilişkilerin yüzeysel ve değerlerin flu hale geldiği bir dünyada yaşıyoruz. Bu kuramsal çerçevenin en çarpıcı izdüşümlerinden biri ise hiç şüphesiz ki Türkiye’de gözlemleniyor.
Cumhuriyet’in ilk yüzyılını geride bırakan Türkiye, ikinci yüzyıla girerken kimlik, aidiyet, güven ve süreklilik gibi kavramların ciddi bir erozyona uğradığı bir geçiş evresinden geçiyor. Ekonomik krizle yoğrulan toplumsal yapıda, insanlar hem bireysel hem kolektif belirsizliklerle baş etmeye çalışıyor. Bu ise bireyleri daha fazla tüketmeye, daha fazla görünmeye, ama bir o kadar da içsel olarak çözülmeye yöneltiyor. Artık “ne olduğumuz”dan çok “nasıl göründüğümüz” önem taşıyor.
Sosyal medya mecralarında şekillenen kimlikler, gündelik politik refleksler, hızla değişen toplumsal algılar ve tüketim kültürünün her yeri sarması, Türkiye’deki bireyin yaşamını kökten dönüştürüyor. Bugün insanlar sabit bir kimliğe tutunmak yerine, anlık trendlere, geçici akımlara ve viral dalgalara bağlanıyor. Bu, tam da Bauman’ın bahsettiği “katıdan akışkana geçişin” canlı bir örneğidir.
Kamusal alandaki buharlılaşma ve devlet-toplum ilişkilerinin hızla dönüşmesi de akışkan modernitenin yansımalarındandır. Artık ideolojiler değil, algoritmalar yön veriyor; manifestolar değil, gönderi altı yorumlar şekillendiriyor düşünceyi. Üretimin değil, görünürlüğün değerli olduğu bu çağda, gençler iş değil, “etkileşim” arıyor.
Peki bu akışkanlık içinde neye tutunacağız? Türkiye toplumunun bu çalkantılı denizde pusulası ne olacak? Gelenek mi, din mi, bireysellik mi, yoksa sürekli yeniden tanımlanan bir “biz” mi?
Belki de artık yeni bir bilinç düzeyine ihtiyaç var: Akışkanlığın farkında olan, ama onunla sürüklenmeyen; geçiciliğin doğasını bilen, ama köksüzleşmeyen bir bilinç. Türkiye’nin geleceği, tam da bu farkındalık eşiğinde şekillenecek gibi görünüyor
GÜNCEL
Sayfa başına git
