Normalleşmede ilk adım atıldı: İlişkiler buzluktaydı!

Türkiye ile Ermenistan'ın özel temsilcileri Serdar Kılıç ile Ruben Rubinyan, 1993’te dondurulan, 2009 yılında protokol imzalanmasına rağmen önemli bir başarı sağlanmayan ilişkilerin normalleşmesi için maraton niteliğindeki görüşmelerin ilkini hayata geçirdi. 

Dışişleri Bakanlığı, Kılıç ile Rubinyan'ın ilk görüşmelerinin olumlu ve yapıcı bir atmosferde geçtiğini bildirdi. Açıklamada, özel temsilcilerin, Türkiye ve Ermenistan arasında diyalog yoluyla yürütülecek normalleşme sürecine yönelik ön görüş alışverişinde bulunduklarına dikkat çekilerek, "Taraflar, müzakereleri tam normalleşme hedefiyle ön şart olmaksızın sürdürme hususunda mutabık kalmışlardır. Özel Temsilciler arasındaki ikinci görüşmenin yeri ve tarihi diplomatik kanallardan bilahare belirlenecektir" denildi.

İLİŞKİLER BUZLUKTAYDI!

1991’de Ermenistan’ın bağımsızlığını tanıyan Türkiye, 1993 yılında Azerbaycan topraklarına yönelik işgali üzerine bu ülkeyle doğrudan ticareti sona erdirmiş ve iki ülke arasındaki sınır kapatılarak kara - demiryolu ve havayolu bağlantıları kesilmişti. İki ülke arasında "derin dondurucuya" kaldırılan ilişkilerde hareketlenme 2005’te başlamış, 2008 yılında da dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ile dönemin Ermenistan Cumhurbaşkanı Sarkisyan görüşmüştü. 10 Ekim 2009’da "Diplomatik İlişkilerin Tesisi Protokolü" ile "İkili İlişkilerin Geliştirilmesi Protokolü" imzalansa da, normalleşme için bir adım atılamadı.

 Azerbaycan, Türkiye'nin desteği ile 10 Kasım 2020’de İkinci Karabağ Savaşı'nı kazandı. Bu savaşın sonucu, bölgedeki dengeleri değiştirdi. Erdoğan ile Aliyev'in “3 + 3” formülüne dayalı çağrısı, Ermenistan'a barış elinin uzatılmasıydı. Bu gelişmelerin ardından gayri resmi düzeydeki temaslar sonucu ilişkilerin normalleşmesi için özel temsilciler aşamasına geçildi.

 ‘İYİ GÜNDE KÖTÜ GÜNDE KARDEŞ İKİ ÜLKE’

Dışişleri Bakanlığı, Azerbaycan ile diplomatik ilişkilerin yeniden tesisinin 30. yıldönümünü kutladı. Azerbaycan’ın Sovyetler Birliği’nden ayrılmasının ardından Türkiye ile Azerbaycan arasındaki diplomatik ilişkiler 14 Ocak 1992’de kurulmuş ve Bakü’de başkonsolosluk olarak görev yapan temsilcilik, Büyükelçilik düzeyine yükseltilmişti.

Dışişleri Bakanlığı’ndan dün yapılan açıklamada, Türkiye ile Azerbaycan arasındaki tarihi kardeşlik ilişkisine vurgu yapıldı. Açıklamada, aradan geçen 30 yıl boyunca Türkiye’nin, iyi günde kötü günde kardeşi Azerbaycan’ın yanında olduğu hatırlatılırken, 15 Haziran 2021’de imzalanan Şuşa Beyannamesi ile müttefiklik seviyesine çıkartılan ilişkileri şekillendiren bu iradenin bundan sonra da süreceği ifade edildi. 

RUSYA VE AB OLUMLU KARŞILADI

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Türkiye ve Ermenistan ilişkilerinin normalleştirilmesine yönelik görüşmeden memnun olduklarını belirterek, “Bizim rolümüz, doğrudan diyaloğun kurulmasına yardımcı olmaktı. Umuyorum ki bu başarılı olacak” dedi. Avrupa Birliği açıklamasında da “İlişkilerin normalleşmesine yönelik daha fazla somut adım, bölgesel istikrar ve ekonomik kalkınma beklentisi için bir adım olacaktır” denildi.

‘SINIRIN AÇILMASINI BEKLİYORUZ’

Ermenistan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Vaan Unanyan, Ermenistan ve Türkiye’nin özel temsilcilerinin görüşmesi öncesi yaptığı açıklamada, “Bu sürecin sonucunda Ermenistan ile Türkiye arasında diplomatik ilişkilerin tesis edilmesini ve Türkiye tarafından 90’lı yılların başında kapatılan sınırın açılmasını bekliyoruz” dedi. 

KAYNAK MİLLİYET